Aimée is donorkind. Dat weet ze nu een paar maanden. Haar vader blijkt niet haar vader te zijn. Of, hoe moet ze dit nu eigenlijk zien?
‘Hoe gewenst was ik eigenlijk?’
De vraag blijft hangen in de spreekkamer. Ik ben er even stil van. Het is zo makkelijk gezegd: Donorkinderen zijn zeer gewenst. Maar zij heeft zo haar twijfels.
In haar vraag liggen meerdere vragen besloten. Met haar vraag wil ze ook weten: ‘Hebben jullie ooit gedacht aan mij, hoe het voor mij is, wat ik hier van zou vinden?’ Of misschien wel: ‘Wilden jullie een kind of kon pap het niet verkroppen dat hij ze niet kon verwekken?’
Een paar maanden geleden kreeg ze van haar ouders te horen dat ze verwekt was met hulp van donorzaad. Vooraf aan de conceptie, gedurende de zwangerschap en vele jaren erna konden haar ouders het niet eens worden wanneer wat verteld zou worden over de donor en aan wie.
Nu weet ze het. Maar ze weet niet wat ze er mee aan moet.
Voelen van uitgestelde rouw.
Er kan sprake zijn geweest van ontkende of uitgestelde rouw bij de ouders van Aimée. Immers, onvruchtbaarheid, een onvervulde kinderwens is een verlies. Een nare realiteit die onder ogen moet worden gezien. Wanneer men dat overslaat en middels een donor de kinderwens vervult, lijkt men een oplossing te hebben gevonden. Maar het is niet hetzelfde. Het is een gewenst kind, maar het is niet een kindje van hen beiden. Wanneer ouders dit onderscheid onvoldoende maken leeft het gezin een werkelijkheid die niet klopt.
Als ouders het feit van donorconceptie geheim willen houden, kan dat zijn uit overweging van angst voor stigmatisering. Hun kind het verdriet willen besparen of geroddel. Of zichzelf de schaamte. Maar het kan ook uit eigen onmacht zijn. Onmacht om bv. met het verlies om te gaan. Dit uitstellen van de rouw komt dan weer bij het donorkind terecht.
Bv. bij Aimée, die altijd het gevoel had dat er iets was. En daardoor het idee had dat het aan haar lag.
Betrouwbaar ouderschap
Uit onderzoek (Visser 2017, Indekeu 2019) blijkt dat kinderen die op latere leeftijd vernemen dat ze zijn verwekt middels een donor vaker een verlies ervaren. Net zoals de ouders een verlies te verwerken hebben gehad. Deze kinderen moeten kunnen schuilen in de relatie van hun ouders bij het verwerken van dit nieuws en dit verlies. Ouders hebben daarin een cruciale rol. Zij hebben immers deze keuze gemaakt, zij zijn de ouders, zij zijn verantwoordelijk.
Bewust kiezen voor een donorkind vraagt van ouders dat ze samen het gesprek hebben gevoerd over het verlies en wat dat voor hen beiden betekend. Er moet worden gesproken over sociaal ouderschap en genetisch ouderschap. En er moet worden gesproken over de impact op de relatie. Waarbij ze als partners gepast zorg dragen voor elkaars verlies en verdriet.
Dan kun je samen onderzoeken hoe je taal geeft aan het donorschap aan je kind in de verschillende leeftijden. Waarbij je uiteraard nog niet precies alles hoeft te hebben uitgedacht. Het gaat er om dat je in essentie samen dezelfde intentie hebt.
Bij Aimée en haar ouders hebben deze gesprekken lang niet plaatsgevonden. Om Aimée te helpen zich te verhouden tot haar nieuwe realiteit van donorkind zijn, zijn haar ouders van cruciaal belang. Centraal in mijn gedachten staat de vraag van Aimée over gewenst zijn. Daarbij wil ik het verhaal van haar ouders horen. Met alle facetten van pijn en verantwoordelijkheid erbij. Zodat we vervolgens samen met Aimée haar ontstaansgeschiedenis kunnen bespreken. Wanneer ouders werkelijk verantwoording kunnen nemen voor de ontstaansgeschiedenis, kan Aimée hernieuwd haar plek in haar gezin innemen. En haar wensen richting haar donor vrijuit onderzoeken.
Zoals Kierkegaard al zei: ‘Het leven dient achterwaarts te worden begrepen, maar voorwaarts te worden geleefd.’
Heb je vragen over donorconceptie, of behoefte aan nazorg? Maak gerust een afspraak.
Meer lezen over donorconceptie? Bv over Het ideale plaatje?
Geciteerde werken
Indekeu, A. (2019, 3e druk). Anders en toch heel gewoon: Families na donorconceptie. Leuven: Lannoo Campus.
Visser, M. (2017). Psychosocial counselling in donor sperm treatment. Amsterdam: Ipskamps Drukkers BV.

Auteur: Simone Hoogeveen
Schrijf je in voor de updates en mis geen enkel blog over kinderwens, donorconceptie, verlies van zwangerschap, abortusbesluitvorming & verwerking, adoptienazorg en afstammingsvragen.